Bị chậm lương khi du học nghề Đức: DHS nên làm gì?

Đối với du học sinh tại Đức, lương thực tập không chỉ là thu nhập mà còn là nguồn tài chính chi trả nhà ở, đi lại và sinh hoạt hằng ngày. Vì thế, bị chậm lương khi du học nghề Đức một vài ngày cũng đủ khiến nhiều bạn rơi vào cảnh căng thẳng, không biết nên chờ tiếp hay phải liên hệ ai để hỏi. Chính vì vậy, bỏ túi một số giải pháp kịp thời, nhanh chóng giúp bạn chủ động và hạn chế tối đa rủi ro.

Dấu hiệu nhận biết bạn đang bị trả thiếu lương

Khi sang Đức du học nghề, lương thực nhận mỗi tháng là điều du học sinh nào cũng quan tâm. Tuy nhiên, vì khác biệt về hệ thống thuế – bảo hiểm, nhiều bạn không biết mình đang được trả đúng hay chưa. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường giúp bạn bảo vệ quyền lợi và tránh bị thiệt thòi trong suốt thời gian học nghề.

(1) Sai mức lương – Brutto/Netto

Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là mức lương Brutto trên bảng lương thấp hơn con số ghi trong hợp đồng Ausbildung hoặc mức quy định theo từng năm học nghề. Nhiều DHS chỉ nhìn Netto chuyển khoản mà bỏ qua phần Brutto, dẫn đến khó phát hiện sai sót.

Ví dụ: Một DHS ngành điều dưỡng tại Bayern phản ánh lương Brutto năm 2 chỉ tăng 20 euro thay vì 150 euro như hợp đồng. Sau khi kiểm tra, doanh nghiệp xác nhận họ quên cập nhật bậc năm học.

(2) Sai giờ làm – ca làm – giờ OT

Nếu số giờ làm thực tế không trùng với số giờ được tính lương. Hoặc giờ làm thêm và trực cuối tuần hoàn toàn không xuất hiện trong bảng lương, bạn có thể đang bị tính thiếu. Ở Đức, mọi giờ làm thêm đều phải được trả hoặc bù giờ đúng quy định. Sai lệch giờ làm thường xảy ra khi hệ thống chấm công bị lỗi hoặc dữ liệu chưa được cập nhật kịp thời.

(3) Sai phụ cấp

Các ngành nghề trong Ausbildung có nhiều loại phụ cấp như: phụ cấp ca đêm, phụ cấp đi lại hoặc ăn ca. Nếu hợp đồng ghi rõ nhưng bảng lương lại không thể hiện các khoản này, bạn rất dễ bị mất quyền lợi hàng tháng. Sai phụ cấp không chỉ làm giảm thu nhập mà còn khiến tổng lương theo năm thấp hơn mức tiêu chuẩn của ngành.

Ví dụ: Một DHS ngành chế biến thực phẩm phát hiện suốt 3 tháng liên tiếp không hề được cộng phụ cấp ca đêm dù làm 3–4 ca/tuần, tổng số tiền bị thiếu lên tới hơn 200 euro.

(4) Sai kỳ trả lương / không cấp bảng lương

Doanh nghiệp tại Đức đưa ra quy định trả lương đúng kỳ và bắt buộc cung cấp bảng lương hằng tháng. Nếu bạn liên tục nhận lương muộn hoặc không được nhận Lohnabrechnung. Đây là dấu hiệu rõ ràng của việc tính lương thiếu minh bạch. Không có bảng lương đồng nghĩa bạn không thể kiểm tra Brutto, các khoản trừ hay mọi phụ cấp.

👉 Cập nhật ngay: mức lương du học nghề Đức là bao nhiêu? 

Trình tự 3 bước DHS cần làm ngay khi bị chậm hoặc thiếu lương

Trong quá trình du học nghề tại Đức, việc lương nhận muộn hoặc bị thiếu không phải chuyện hiếm. Quan trọng nhất là bạn phải xử lý theo đúng trình tự, cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây.

Bước 1: Kiểm tra bảng lương, hợp đồng và thông tin IBAN

Ngay khi phát hiện lương về chậm hoặc thấp bất thường, điều đầu tiên DHS cần làm là mở lại bảng lương để kiểm tra mức Brutto, số giờ làm được ghi nhận, các khoản phụ cấp và số tiền khấu trừ. Đồng thời, đối chiếu với hợp đồng Ausbildung xem mức lương theo năm học được cập nhật đúng chưa. Cuối cùng, xác minh lại số IBAN và thông tin ngân hàng của bạn để loại trừ khả năng chuyển nhầm hoặc lỗi kỹ thuật từ phía ngân hàng.

Bước 2: Thu thập chứng từ, bảng công và dữ liệu các tháng trước

Sau khi xác định có sai lệch, DHS thu thập toàn bộ giấy tờ liên quan gồm: bảng chấm công, lịch làm việc, thông báo chuyển khoản, bảng lương các tháng trước và hợp đồng. Qua đó giúp bạn quan sát mức độ thay đổi theo thời gian và xác định xem sai sót chỉ xảy ra trong một tháng hay kéo dài nhiều tháng. Đây là cơ sở quan trọng để bạn trình bày vấn đề một cách mạch lạc và chính xác.

Bước 3: Tổng hợp kết quả đối chiếu và gửi HR/Ausbilder để hẹn lịch trao đổi

DHS nên lập một bản tổng hợp ngắn gọn nêu rõ khoản nào sai, sai bao nhiêu và sai từ thời điểm nào. Sau đó gửi email cho bộ phận nhân sự hoặc Ausbilder để hẹn một buổi trao đổi trực tiếp. Việc cung cấp thông tin rõ ràng, bằng chứng xác thực giúp quá trình kiểm tra của doanh nghiệp diễn ra nhanh chóng và tăng khả năng được điều chỉnh đúng.

👉 Xem thêm: 6 lý do khiến người Đức làm ít nhưng hiệu quả cao 

Các mẫu câu tiếng Đức giúp DHS yêu cầu kiểm tra lương

Khi lương bị trả thiếu, sai hoặc đổ chậm, nhiều DHS gặp khó khăn vì không biết diễn đạt bằng tiếng Đức như thế nào cho rõ ràng và lịch sự. Dưới đây là những mẫu câu đơn giản, dễ dùng trong môi trường Ausbildung. Tham khảo ngay.

1. Könnten Sie bitte meine Lohnabrechnung noch einmal überprüfen?

Anh/chị có thể kiểm tra lại bảng lương của tôi được không?

2. Ich glaube, dass es bei meinem Gehalt eine Unstimmigkeit gibt.

Tôi nghĩ lương tháng này có điểm gì đó chưa đúng.

3. Mir scheint, dass ein Teil meines Gehalts fehlt.

Hình như tôi bị thiếu một phần lương.

4. Könnten Sie erklären, warum der Betrag dieses Monats niedriger ist?

Anh/chị có thể giải thích vì sao số tiền tháng này thấp hơn không?

5. Ich habe mehr Stunden gearbeitet, aber diese werden nicht angezeigt.

Tôi đã làm thêm giờ nhưng bảng lương không thể hiện điều này.

6. Gibt es ein Problem mit der Überweisung dieses Monats?

Tháng này có vấn đề gì với khoản chuyển lương không?

7. Ich würde gerne einen Termin vereinbaren, um meine Lohnabrechnung zu besprechen.

Tôi muốn hẹn một buổi để trao đổi về bảng lương của mình.

8. Könnte es sein, dass der Steuer- oder Versicherungssatz falsch berechnet wurde?

Có thể thuế hoặc bảo hiểm của tôi được tính sai không?

9. Ich habe in meinem Vertrag einen anderen Betrag vereinbart.

Trong hợp đồng của tôi ghi mức lương khác.

10. Vielen Dank im Voraus für Ihre Unterstützung.

Cảm ơn anh/chị trước vì đã hỗ trợ.

👉 Tìm hiểu: Cách quản lý chi tiêu thông minh cho du học sinh tại Đức

Khi nào DHS nên nhờ trường nghề hoặc công đoàn vào cuộc?

Trong đa số trường hợp, vấn đề chậm hoặc thiếu lương được giải quyết sau khi bạn trao đổi trực tiếp với bộ phận nhân sự hoặc Ausbilder. Tuy nhiên, nếu sự việc kéo dài hoặc doanh nghiệp không hợp tác, du học sinh không nên tự chịu thiệt. Đây là lúc bạn cần tới sự hỗ trợ của trường nghề, IHK/Handwerkskammer hoặc công đoàn ngành nghề.

Điểm quan trọng là, những đơn vị này không chỉ bảo vệ bạn về mặt pháp lý, mà còn đóng vai trò giám sát chất lượng đào tạo của doanh nghiệp. Họ có quyền yêu cầu doanh nghiệp giải trình, kiểm tra hợp đồng đào tạo, đối chiếu bảng lương và thậm chí đưa ra cảnh báo nếu doanh nghiệp vi phạm nghĩa vụ với học viên.

Ngoài ra, một số trường nghề còn triển khai Sozialpädagoge (cố vấn xã hội) – người chuyên hỗ trợ DHS trong các vấn đề khó nói như xung đột với Ausbilder, căng thẳng tâm lý hoặc rủi ro bị đối xử bất công. Đây là nguồn trợ giúp mà nhiều bạn không biết đến.

Việc nhờ trường nghề hoặc công đoàn vào cuộc không phải để làm lớn chuyện, mà là cách đảm bảo sự minh bạch, tạo sức ép tích cực để doanh nghiệp tuân thủ quy định. Quan trọng hơn, đó là quyền hợp pháp của bạn trong suốt quá trình Ausbildung tại Đức – được bảo vệ khi bị ảnh hưởng tài chính và trong môi trường công bằng, đúng chuẩn đào tạo của Đức.

Lời kết

Bị chậm hoặc thiếu lương khi du học nghề Đức không phải là chuyện quá xa lạ. Nhưng cách bạn phản ứng thể hiện sự chủ động và trưởng thành của mình. Khi hiểu rõ quyền lợi và biết cách tự bảo vệ bản thân, bạn sẽ thấy mọi vấn đề đều có hướng giải quyết. Quan trọng hơn, đây cũng là trải nghiệm giúp bạn làm quen với môi trường làm việc chuyên nghiệp và hệ thống pháp lý minh bạch tại Đức.